Olay Ufku Teleskobu (EHT), altı farklı coğrafi konuma yerleştirilmiş sekiz ayrı teleskoptan oluşan büyük bir teleskop dizisidir. EHT işbirliği, Messier 87 (M87) galaksisinin merkezindeki kara deliğin ilk orijinal görüntüsünün yakalanmasında çok önemli bir rol oynadı. Geçtiğimiz yıllarda toplanan veriler, kara delik fiziğinin gizemlerini çözmeyi amaçlayan araştırma materyalleri sağlamaya devam ediyor.
M87 galaksisinin merkezindeki süper kütleli kara delik, bir topaçın yalpalama hareketine benzer bir dönme davranışı sergiliyor. Nature dergisinde yeni yayınlanan bir çalışma , görüntülenen ilk kara deliğin gerçekten de dönme durumunda olduğunun doğrulanmasını sağlıyor. Bu dönüş, galaksiler arası uzaya atılan güçlü enerji emisyonları üretir.
Dünya'dan 53 milyon ışıkyılı uzaklıkta yer alan M87, kuzey Başak Kümesi'ndeki en parlak ikinci gökadadır. Merkezindeki M87 olarak bilinen kara delik, Güneş'ten milyarlarca kat daha büyük ve 2019 yılında EHT uluslararası teleskop ağı tarafından görüntülendikten sonra geniş çapta ilgi gördü.
Araştırmacılar M87'nin özelliklerini keşfetmeye devam ediyor. Diğer birçok süper kütleli kara deliğe benzer şekilde, M87 düzenli olarak göreceli hızlarda uzaya fırlatılan enerji jetleri üretiyor. Bu jetler, M87'yi çevreleyen birikim diskinin kutuplarından kaynaklanmaktadır ve kara deliğin dönüşünün bir sonucu olduğuna inanılmaktadır.
Yeni araştırma, çalışmanın ortak yazarı Kazuhiro Hada'nın belirttiği gibi, M87'nin gerçekten de rotasyon halinde olduğunu kesin olarak doğruluyor . Bilim insanları, 2000'den 2022'ye kadar küresel bir radyo teleskop ağı aracılığıyla toplanan gözlemsel verilerden yararlandı. Bu veriler, jetlerin yaratılışında 11 yıllık tekrar eden bir döngüyü ortaya çıkardı. Veriler aynı zamanda kara deliğin kenarındaki merkezi bir nokta etrafındaki devinimi de doğruluyor; bu da kara deliğin dönme ekseni ile onu çevreleyen birikim diski arasındaki yanlış hizalamayı gösteriyor.
M87'den çıkan enerji jetlerinin davranışı, araştırmacıların da belirttiği gibi, topaçın davranışına benziyor. Bu devinimin tespiti, M87 kara deliğinin gerçekten dönmekte olduğuna dair kesin kanıtlar sağlıyor. M87'nin çekim kuvvetinden kaçan bu kozmik jetler, ışık hızına yaklaşan hızlara (yüzde 99,99) ulaşabiliyor. Bunlar ancak kara deliğin "sıfırdan farklı bir dönüşe" sahip olması durumunda üretilebilir.
M87'nin dönüşünü doğrulayan sağlam kanıtlarla birlikte, bilim insanları artık bu süper kütleli kara deliğin oluşumuna katkıda bulunan olayları keşfetmek için daha fazla araştırma yapacaklar. Kara delik ile birikim diski arasında gözlemlenen eğim, UCL astrofizikçisi Ziri Younsi'nin belirttiği gibi "geçmişte oldukça çılgınca bir şeyin gerçekleştiğini" gösteriyor.
